บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 6

บันทึกการเรียนรู้ครั้งที่ 6

วันพุธที่ 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2561

เนื้อหาที่เรียน  ความรู้ที่ได้รับ

กิจกรรมการเรียนการสอนวันนี้ เพื่อนๆ แต่ละคน นำเสนอคำคมเกี่ยวกับการบริหารและนำเสนอคุณสมบัติผู้นำจากชื่อ ต่อจากสัปดาห์ที่แล้ว ดังนี้

นำเสนอคำคมเกี่ยวกับการบริหาร 

นำเสนอคุณสมบัติผู้นำจากชื่อ 

• เข้าสู่บทเรียน เนื้อหาการเรียนการสอน

โครงสร้างขององค์กรและการจัดระบบบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

การบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย มีลักษณะการบริหารเฉพาะตัว โดยที่ต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้

1. นโยบาย และยุทธศาสตร์ในการพัฒนาประเทศของรัฐบาล
2. แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาต
3. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
4. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ
5. หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
6. ปรัชญา นโยบายและวัตถุประสงค์ของสถานศึกษา
7. ความต้องการของชุมชน

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย

1. การจัดแบ่งตามโครงสร้างการบริหารตามขนาด แบ่งเป็น 3 ขนาด คือ

  1) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดเล็ก

  2) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดกลาง

  3) โครงสร้างบริหารสถานศึกษาปฐมวัยขนาดใหญ่

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย

การจัดประเภท และรูปแบบสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในประเทศไทย
2. การแบ่งตามรูปแบบตามพระราชบัญญัติการศึกษาชาติ 
(พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2 )พ.ศ. 2545 กล่าวไว้ใน มาตรา 15กำหนดการจัดการศึกษา มี 3 รูปแบบ คือ)

1. รูปแบบในระบบโรงเรียน
2. รูปแบบนอกระบบโรงเรียน
3. รูปแบบตามอัธยาศัย

3. รูปแบบการให้บริการแบบใหม่
    คือ การรวมเด็กที่ผิดปกติและเด็กปกติไว้ด้วยกัน โดยเรียกแบบนี้ว่า “Normalization”

หลักในการบริหารงานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย
1. การบริหารงานวิชาการ
  เป็นการบริหารกิจกรรมทุกชนิดในโรงเรียน ซึ่งเกี่ยวข้องกับการปรับปรุงพัฒนาการสอนผู้เรียนให้ได้ผลดีและมีประสิทธิภาพที่สุด
2. การบริหารงานบุคคลในสถานศึกษาปฐมวัย
  คือ การปฏิบัติการใช้คนให้ทำงาน อย่างมีประสิทธิภาพโดยมีขบวนการต่าง ๆ
3. การบริหารงานธุรการและการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย
                - งานธุรการในสถานศึกษา
                - งานการเงินในสถานศึกษาปฐมวัย
                - งานสารบรรณในสถานศึกษาปฐมวัย
                - งานทะเบียนและรายงาน
                - งานรักษาความปลอดภัย
                - งานการเงินและพัสดุ
                - งานพัสดุ
4. การบริหารงานกิจการนักเรียนในสถานศึกษาปฐมวัย 
    คือ การดำเนินงาน เพื่อสนับสนุนการจัดกิจกรรมในโรงเรียนโดยนักเรียนสมัครใจร่วมกิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเอง
5. การบริหารสภาพแวดล้อมในสถานศึกษาปฐมวัย
                - การบริหารสภาพแวดล้อมทางกายภาพ
                - การบริหารสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดกิจกรรมและประสบการณ์

การบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในยุคปฏิรูป

ความหมาย การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)
    คือ การบริหารโดยกระจายอำนาจทางการศึกษาไปยังสถานศึกษาโดยตรงให้มีอำนาจหน้าที่ความรับผิดชอบและความคล่องตัวในการบริหารจัดการมากที่สุด

หลักการในการบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน (School Based Management)

1. หลักการกระจายอำนาจ (Decentralization)
2. หลักการมีส่วนร่วม (Participation or Collaboration Involvement)

  หลักการคืนอำนาจจัดการศึกษาให้ประชาชน ( Return Power to People)

1.   หลักการบริหารตนเอง (Self - managing)
2. หลักการตรวจสอบและถ่วงดุล (Check and Balance)

รูปแบบโรงเรียนที่ใช้การบริหารแบบโรงเรียนเป็นฐาน

1. ผู้บริหารโรงเรียนเป็นหลัก (Administrative Control School Council )
2. บริหารโดยครูเป็นหลัก (Professional Control Council)
3. การบริหารจัดการโดยชุมชนมีบทบาท (Community Control School Council)
4. ครูและชุมชนมีบทบาทหลัก (Professional Community Control School Council)

สรุปการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ( School-Based Management )

   ***การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (School-Based Management) เป็นการถ่ายโอนอำนาจจากหน่วยงานไปให้แก่โรงเรียนได้บริหารแบบเบ็ดเสร็จที่โรงเรียนโดยมอบอำนาจการบริหารและจัดการศึกษาให้แก่คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานซึ่งประกอบด้วยผู้ปกครอง  

องค์กรแห่งการเรียนรู้  

         ศาสตร์ทั้ง 5 ขององค์กรแห่งการเรียนรู้

(ปีเตอร์ เอ็ม. เซงเก (Peter M. Senge) )

1. การใฝ่ใจพัฒนาตน (Personal Mastery)
2. รูปแบบของความคิด (Mental Models)
3. วิสัยทัศน์ร่วม (Shared Vision)
4. การเรียนรู้เป็นทีม (Team Learning)
5. การคิดเชิงระบบ (System Thinking)

การบริหารแบบมีส่วนร่วม

สาระสำคัญของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

  • การมีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

  • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดการยอมรับในเป้าหมาย

  • การมีส่วนร่วมช่วยให้เกิดความสำนึกในหน้าที่ความรับผิดชอบ

ผลดีของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

• สร้างสรรค์ให้มีการระดมกำลังจากบุคคลต่าง ๆ

• สร้างบรรยากาศและพัฒนาประชาธิปไตยในการทำงาน

• ช่วยให้ลดความขัดแย้งระหว่างผู้บริหารกับผู้ปฏิบัติงาน

• การบริหารแบบมีส่วนร่วม

• ผลงานที่เกิดขึ้น

• สร้างความสมดุลระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายปฏิบัติ

ข้อจำกัดของการบริหารแบบมีส่วนร่วม

• การแสดงความคิดเห็นเกิดข้อขัดแย้งกับฝ่ายบริหาร

• ก่อให้เกิดกลุ่มอิทธิพล

• ผู้บริหารกลัวสูญเสียอำนาจ

• การบริหารงานไม่สามารถใช้กับงานที่เร่งด่วนได้

• ใช้งบประมาณมาก

• ความคิดเห็นจากบุคคลภายนอกไม่ได้รับการยอมรับเท่าที่ควร

• การไม่เข้าใจหน้าที่มักจะทำให้เกิดการก้าวก่ายหน้าที่ซึ่งกันและกัน

การวิเคราะห์เชิงปฏิบัติ  

(SWOT Analysis Workshop)   

    คือการวิเคราะห์สำรวจตรวจสอบสภาพภายในองค์กร และสภาพแวดล้อมภายนอก เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการวางแผน

S : จุดแข็ง

W : จุดอ่อน

O : โอกาส

T : อุปสรรค

•   แต่สิ่งสำคัญที่ทุกคนต้องไม่มองข้ามไปคือ เรากำลังจะเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงกลยุทธ์ ที่อาจจะทำให้บางคนไม่พอใจจากการสำรวจ
•   จุดอ่อน:W-จุดแข็ง:Sภายในองค์กร 
•   โอกาส:O-อุปสรรค:Tภายนอก

SWOT ให้คำตอบอะไรกับเรา

1. อะไรคือเรื่องหลักที่เราต้องเผชิญในวันนี้
2. เราจะจัดการกับเรื่องหลักนี้อย่างไร

ข้อสังเกต

• บางคนใช้ SWOT เพื่อตั้งคำถามอย่างเดียว
• บางคนใช้เหตุผลของ SWOT มองข้ามปัญหาไป

เรามาทำความคุ้นเคยกับ SWOT ด้วยกัน

• ถ้าคุณมีภารกิจ ที่จะต้องให้บริการที่มีภาพต่อชุมชน ตรงต่อเวลา ข้อมูลน่าเชื่อถือ และมีภาพพจน์ที่ดี
• มีการกำหนดหน้าที่ และภารกิจให้กับทีมงานทุกคน
• ภารกิจบรรลุเป้าหมาย เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชน ในการเพิ่มมูลค่า(Value Creativity) และคุณค่าความเป็นอยู่ในชุมชนดีขึ้น

จุดแข็ง : Strengths

ตัวอย่าง

• งานที่เราถนัด ทำแล้วมีความสุข
• งานที่โดดเด่นที่ชุมชนชื่นชอบ
• อะไรที่ชุมชนมีความต้องการให้เราทำซ้ำอีก
• ทรัพยากร และเครื่องมือที่เรามีความพร้อม

จุดอ่อน : Weaknesses

ตัวอย่าง

• งานที่เราไม่สบายใจที่จะทำ
• ความต้องการที่จะรับความช่วยเหลือจากเพื่อนร่วมงาน หรือทักษะบางอย่างที่เรายังไม่มั่นใจ
• ขาดทรัพยากรในการทำงานให้บรรลุเป้าหมาย

หมายเหตุ

1.บางทีจุดอ่อนของเรามีความเชื่อมโยงกับจุดแข็ง

2.ยกตัวอย่าง....

นายแดงดี สีใส อ่านหนังสือไม่ออก แต่มีความชำนาญในการสาธิตการกรีดยางพารา

เราจะรู้ได้อย่างไรว่าการวิเคราะห์ประเมินภายในองค์กรสมบูรณ์ครบถ้วน

              ∆ ด้วยการมองสภาพแวดล้อมภายนอก แล้วพิจารณาว่า องค์กรของเรามีโอกาสประสบความสำเร็จ จากแผนโครงการพัฒนา ด้วยวิธีการทำงานใหม่นี้หรือไม่

   

อุปสรรค : Threats

หมายเหตุ

• การมองถึงอุปสรรค T ไม่ใช่ความคิดที่ไม่มีข้อพิสูจน์
• ใช่ว่าเรามองจะโลกในแง่ร้าย มากกว่าโอกาส เพราะว่าเราต้องใช้สรรพกำลังที่มีทำให้งานประสมความสำเร็จ โดยอาศัยปัจจัยด้านอื่นๆอีกสามด้าน คือ SWO

อุปสรรค : Threats

ตัวอย่าง

• ใครคือคู่แข่งขันที่ทำได้ดีกว่าเรา
• ถ้าสภาพแวดล้อมเปลี่ยนจะทำให้แผนโครงการเรามีปัญหา
• ความขัดข้องที่จะเกิดจากเราเอง

โอกาส : Opportunities

• โอกาสที่กำลังจะเกิดขึ้น ที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จ
• มีเครื่องมือใหม่ที่ได้รับการสนับสนุน
• มีช่องว่างทางการตลาดที่เรามองเห็น
• เครือข่ายมีศักยภาพทำให้งานสำเร็จง่ายขึ้น

หมายเหตุ

• โอกาสควรที่จะพิจารณาทั้งในระดับมหภาค(ระดับประเทศ ระหว่างประเทศ) และระดับจุลภาค(ระดับครัวเรียน/ระดับหมู่บ้าน/ระดับตำบล)

สิ่งที่ได้รับและการนำไปประยุกต์ใช้

• จะนำเอาคุณสมบัติผู้นำจากชื่อมาเป็นข้อคิดและนำไปเป็นแนวทางที่ดีในอนาคต อีกทั้งยังเอาารเรียนการสอนในวันนี้เรื่อง SWOT ไปปรับใช้ให้เกิดประโยชน์ในชีวิตประจำวัน

ประเมินตนเอง : แต่งกายถูกระเบียบ ตั้งใจฟังและตั้งใจเรียน มีส่วนร่วมในชั้นรียน

ประเมินเพื่อน : แต่งกายถูกระเบียบ มาเรียนตรงเวลา และ ตั้งใจเรียน  มีส่วนร่วมในชั้นเรียน

ประเมินอาจารย์ : มาสอนตรงเวลา แต่งกายเหมาะสม เนื้อหาที่สอนเข้าใจง่าย ยกตัวอย่างให้เห็นภาพชัดเจน และเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความคิดเห็น

ประเมินห้องเรียน : ห้องเรียนสะอาดกว้าง  บรรยากาศเหมาะสมกับการเรียน โต๊ะเพียงพอต่อจำนวนนักศึกษา